Elk halfjaar een dode op de N50. Is het tijd voor aangifte tegen de overheid?

Wat betekent dat? Gaan we de komende maanden rustig afwachten tot er weer iemand overlijdt? Tot levens van nabestaanden worden verwoest en betrokken beroepschauffeurs voor de strafrechter worden gedaagd? Beroepschauffeurs hebben namelijk altijd iets uit te leggen als ze bij een dodelijk verkeersongeval betrokken raken. Zij worden vaak als verdachten aangehouden, vastgezet en soms uren verhoord. Overigens is het altijd goed om je dan door een advocaat te laten bijstaan, maar daar wijd ik nog een andere column aan.

Als advocaat verkeersstrafrecht stond ik jaren geleden al een vrachtwagenchauffeur bij die werd verdacht van betrokkenheid bij een dodelijk ongeval op de N50 bij Kampen. Ik vroeg het gerechtshof destijds extra onderzoek te doen naar de vraag of het wegverloop ongevallen in de hand werkt. Op het eerste oog lijkt het namelijk een kaarsrecht stuk weg zonder gevaren, maar schijn bedriegt. Het viel mij op – overigens pas nadat ik daar talloze keren voorafgaand aan de rechtszaak had proefgereden – dat in dat stuk een gevaarlijke glooiing zit. ‘Op de top’ van de glooiing is het eind van de weg niet te overzien, waardoor een stilstaande file “in de buik” van de glooiing pas laat opvalt. Een beladen vrachtwagen breng je bovendien niet zomaar even tot stilstand. Helaas werd verder onderzoek door het gerechtshof afgewezen. ‘De chauffeur had beter moeten opletten’, luidde het oordeel van de rechter.

Dat zette mij aan het denken. Is het mogelijk om de overheid te dwingen om de N50 op de schop te nemen, bijvoorbeeld door aangifte tegen haar te doen? Een strafrechtelijke veroordeling kan er mogelijk wel toe leiden dat de N50 met bloedspoed wordt verbouwd, zodat het aantal dodelijke ongevallen drastisch vermindert. Maar dit blijkt ingewikkelder dan gedacht. Hoewel gemeenten – onder bepaalde voorwaarden – wel kunnen worden vervolgd, geldt dat niet voor het Rijk. Dat geniet strafrechtelijke immuniteit. De N50 bij Kampen wordt beheerd door Rijkwaterstaat. Dat is een agentschap van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. De minister neemt daarom de beslissingen. Dat betekent dat de N50 behoort tot de zeggenschap van het Rijk en een aangifte daarom niet succesvol zal zijn: zij is immuun. Datzelfde geldt voor ambtenaren voor zover die uitvoering geven aan beleid.

Dat is dus een doodlopende weg. Extra geld van particulieren voor verkeersmaatregelen of het strafrecht zal de verkeerssituatie niet veranderen.

Daarom rest mij op dit moment eigenlijk helaas maar één advies aan beroepschauffeurs: mijd de N50 zo veel mogelijk. Rijd om of houd bij Kampen de beide ogen goed op de weg gericht. Dat laatste is overigens op alle wegen aan te raden.